Fermentacja przypomina, że życie działa cyklicznie
Jej proces od wieków symbolizował transformację zarówno w kuchni, jak i w duchowości. To, co surowe, nietrwałe oraz często trudne do strawienia, pod wpływem czasu, mikroorganizmów i cierpliwości zmienia się w coś pełnego życia, głębi i mocy.
W wielu tradycjach ezoterycznych fermentacja była metaforą przemiany wewnętrznej: z ego – w esencję, z chaosu – w harmonię, z lęku – w mądrość. Tak jak kapusta potrzebuje ciemności, soli i odrobiny czasu, by stać się kiszonką, tak i ludzka dusza dojrzewa w okresach ciszy, wycofania i niepewności.
Fermentacja przypomina, że życie działa cyklicznie. I że nawet to, co się psuje, może stać się źródłem mocy, jeśli pozwolimy temu się dopełnić. W alchemii to etap śmierci starego, aby mogło narodzić się nowe. Tak rozumiana staje się nie tylko techniką kulinarną, ale także intymnym rytuałem pracy z energią przemiany.
W mikrobiologii fermentacja to działanie bakterii mlekowych, które przekształcają cukry w kwas mlekowy, chroniąc żywność przed zepsuciem. Jednak z perspektywy energetycznej oraz holistycznej jest opowieścią o symbiozie, o przekazie pokoleniowym, o pamięci ziemi. Tradycyjne receptury są przekazywane z matki na córkę, a kiszenie warzyw może być rytuałem łączącym kobiety z ich korzeniami.
Kiedy kroimy kapustę, solimy, uciskamy ją dłońmi i czekamy, aż zacznie pracować, uczestniczymy w procesie, który uczy uważności i obecności. Nie da się przyspieszyć fermentacji ani jej wymusić. Trzeba zaufać, że natura wie, co robi. Kiszenie to jak medytacja.
Oczyśćmy przestrzeń. Weźmy ulubione warzywa, np. buraki, marchew, kapustę, ogórki, sól, przyprawy (liść laurowy, czosnek, koper) i dobre intencje. Myślmy o zdrowiu, harmonii i wdzięczności. Dotykajmy warzyw uważnie. Uciskając kapustę, możemy szeptać intencje. Gdy już napełnimy nią słoiki, zakręćmy je i postawmy w ciepłym miejscu. Obserwujmy, jak codziennie coś się zmienia, tak jak w życiu.
Fermentacja w tradycji ludowej
Dla naszych przodków fermentacja była nie tylko formą konserwacji, ale też sposobem na zachowanie życia w martwym sezonie i nawiązaniem relacji z siłami natury. W wielu kulturach fermentacja jest przemianą symbolizującą dojrzewanie, inicjację, czas przejścia.